Madurodam voegt ondergrond toe aan bezoekersbeleving
Een ondergrondse toepassing in Madurodam. Dat was in 2009 meteen al het doel van de € 25.000,- van de Schreudersprijs die de gemeente Den Haag ontving voor de Hubertustunnel. In 2021 wordt dat doel alsnog verwezenlijkt. Niet met een miniatuur in het park, maar met een toevoeging aan de Madurodam-app. Madurodam en het COB willen ondergrondse experts vragen mee te denken over de invulling van die extra laag in de bezoekersbeleving.
De Madurodam-app past in de ontwikkeling van Madurodam naar een meer interactieve beleving. Iedereen kent het park als een kinderattractie op ooghoogte, met gebouwen uit heel Nederland op schaal 1:25. “Veel huisjes, maar weinig interactiviteit”, vat Dorien Korsten, manager corporate relations, het traditionele beeld van Madurodam samen. De nieuwe, meer op beleving gerichte opzet is tien jaar geleden in gang gezet. Dorien Korsten: “Vanaf 2010 heeft directeur Joris van Dijk Madurodam de 21e eeuw ingetrokken. Onze eerste taak bestond uit het toevoegen van ‘doe-dingen’.” Attractie de Waterwolf, met stoomgemaal Cruquius dat bezoekers zelf in gang kunnen zetten, is een voorbeeld van de nieuwe benadering. Net als de voetbalbeleving ‘Zo groot als Oranje’, waar de successen van het Nederlands elftal worden getoond en gevierd, en kinderen vervolgens in voetbalkooien hun eigen voetbaldromen kunnen beleven. Sinds 2012 is vrijwel elk jaar een nieuwe indoorattractie gerealiseerd. De dit jaar toegevoegde Dakota DC-3, The Flying Dutchman, biedt plaats aan dertig bezoekers tegelijk, die ondersteund door schermen aan de zijkanten een virtueel vliegreisje maken. Dorien Korsten: “We richten ons op jonge gezinnen, van binnen en buiten Nederland. De attracties en de bijbehorende verhalen zorgen ervoor dat je het echt meemaakt, er onderdeel van bent.”
Digitale verdieping
“Meer interactiviteit betekent ook dat we werken aan een digitale laag”, vertelt digitaal manager Pieter de Hullu. “Een voorbeeld is de DJ-tafel, waarmee je muziek kunt maken en je eigen track kunt opnemen, die je vervolgens als digitaal souvenir mee naar huis kunt nemen. Bij de voetbalbeleving kun je een digitale 3D-avatar van jezelf laten maken. In de speciale Avatar App kun je vervolgens de meest bijzondere freestyletrucs van professionele voetballers nadoen, alsof je het zelf doet, zo voor je neus op tafel. Het succes van dergelijke digitale toevoegingen heeft tot het initiatief voor de eigen app geleid.”
Pieter de Hullu vervolgt: “Het primaire doel van de app is het bezoek aan Madurodam te verrijken. In de eerste fase hebben we 130 objecten in het park voorzien van digitale informatie in de app, maar we willen verder dan dat. We willen de ondergrond van Nederland in de bestaande app integreren. Daarbij gaan we stap voor stap te werk, want we willen er wel iets bijzonders van maken. Een idee waar we mee spelen, is het toevoegen van een augmented reality-laag, waarmee de gebruiker ter plekke een blik in de ondergrond werpt. En zo zijn er meer ideeën. Na de zomer starten we met het project en in het voorjaar van 2021 willen we de eerste integratie in de app kunnen voltooien. We moeten de selectie nog maken, maar we willen ons eerst op één bijzonder ondergronds project richten. We willen naar een ‘proof of concept’ waarmee we iets gaafs kunnen bieden dat we later kunnen uitbouwen.”
De app voegt een digitale laag toe aan de werkelijkheid. (Beeld: Madurodam)
Ondergrondse techniek
“De Hubertustunnel ligt vlakbij Madurodam. Samen met de wens om de ondergrond zichtbaar te maken, leidde dat tot het idee om het bedrag van de Schreudersprijs aan Madurodam beschikbaar te stellen voor een ondergronds toevoeging aan het park”, vertelt Jack Amesz, destijds directeur van het COB en werkzaam bij de gemeente Den Haag. Samen met Joris van Dijk, directeur van Madurodam van 2010 tot 2020, heeft hij veel gebrainstormd over de mogelijke invulling. “De ambitie was om ook de techniek achter ondergronds bouwen erbij te betrekken. We hebben dat idee destijds gepitcht bij Joris en hij zag er wel wat in. Hij was toen al bezig met de inzet van techniek om het park te vernieuwen, onder andere door Madurodam als eerste stad van Nederland geheel van glasvezel te voorzien.”
De ideeën voor de concrete invulling gingen toen onder andere uit naar een ruimte waarin bezoekers zich ondergronds wanen en waar maquettes van ondergrondse bouwwerken, zoals de Hubertustunnel, aan het plafond zouden hangen. In de tussentijd werd ook gewerkt aan ideeën om het bedrijfsleven te betrekken bij het meer zichtbaar maken van techniek. “We hebben dat idee onder andere voorgelegd aan Jan Hendrik Dronkers (destijds directeur-generaal Rijkswaterstaat) en Elco Brinkman (destijds voorzitter Bouwend Nederland). Zij vonden het een mooi idee. Het zou ook passen bij de huidige ideeën voor de Universiteit van Madurodam”, stelt Jack Amesz.
De ideeën in die periode hingen samen met de gewenste uitbreiding. In afwachting van dat proces zijn de plannen voor een extra ondergrondse beleving van het park in de ijskast gezet, maar nooit helemaal uit beeld verdwenen. Nadat de gemeenteraad van Den Haag in juli 2019 definitief instemde met de uitbreidingsplannen, stonden de lichten op groen om het bedrag van de Schreudersprijs daadwerkelijk te overhandigen. Met de beschikbare techniek van vandaag is ervoor gekozen het bedrag aan te wenden voor een innovatieve ondergrondse aanvulling op de bestaande Madurodam-app.
Uitbreiding
Bij het 65-jarig bestaan in 2017 was het park de grens van zestig miljoen bezoekers al gepasseerd, maar de recordbezoekersaantallen uit het verleden zijn, onder druk van de groeiende keuze aan kinderattracties, de laatste jaren niet meer gerealiseerd. Samen met de digitale verrijking moet de fysieke uitbreiding tot meer dynamiek leiden. Dorien: “Door steeds nieuwe attracties toe te voegen, willen we herhaalbezoek stimuleren.”
Na jarenlange procedures wordt de uitbreiding vanaf 2021 gerealiseerd. De oppervlakte van het park neemt met twintig procent toe. Dorien: “Daar zullen meer gebouwen komen die net als de overdekte attracties Cruquiusgemaal en Schreierstoren op schaal 1:2 worden gebouwd en ruimte bieden aan attracties voor dertig tot veertig mensen tegelijk. Er zijn veel gedachtes over hoe we het nieuwe gedeelte kunnen inrichten. We willen meer met sport doen, maar ook aandacht besteden aan de getijden van de zee en we willen met wat we vooralsnog De Universiteit van Madurodam noemen, hele schoolklassen tegelijk kunnen ontvangen.”
Op 13 juni 2020 overhandigde de Haagse wethouder Robert van Asten (Mobiliteit en Cultuur) de cheque van 25.000 euro, behorend bij de Schreudersprijs die de gemeente in 2009 ontving voor de bouw van de Hubertustunnel, aan Madurodam-directeur Joris van Dijk. (Foto: Studio Oostrum)
